Feestdagen of stressdagen

Sinterklaas hebben we gehad, Sint Maarten, verjaardagen, nu nog Kerst en Oud en Nieuw en dan daalt de rust van januari op ons neer, waarin we stil en hoopvol gaan uitkijken naar de Elfstedentocht, die zeven maal in de maand januari en acht maal in de maand februari gereden werd. Deze week worden de kerstpakketten uitgedeeld, begeleid door een droog praatje en een nat drankje. Vorige week hebben we afscheid genomen van een collega, een andere collega kreeg een gezonde baby en dinsdag gingen we met het diagnostiek-team uit eten. O ja, een client zei tegen me: Ik zie nu al op tegen Kerst. Het is wel gezellig, zo’n hele dag met de familie, maar het is ook druk en ik weet niet hoe ik me dan voel.

In een jaar zijn er heel wat bijzondere dagen: verjaardag, geboorte, pasen, moederdag, vaderdag, sint maarten, eerste schooldag, koninginnedag, vaderdag, bevrijdingsdag, kerst, examen, teamuitje, laatste werkdag, jubileum, oud en nieuw, enz. Al die dagen hebben hun eigen traditionele vormen: cadeautjes, toespraken, beschuit met muisjes, tas aan vlaggenstok, snoep, wenskaarten, pennenset, hapjes en drankjes, vuurwerk, nieuwe schooltas, ontbijt op bed of kerstboom.

Vaak zijn mensen bij elkaar of zoeken elkaar op, om te praten, te luisteren, plezier te maken, te feesten of te beesten, een traan weg te pinken, het glas te heffen, herinneringen op te halen, stukjes te doen, te zingen en weer bij te praten, veel praten en natuurlijk eten en drinken, dat is altijd goed. Het lijkt een vrolijke boel, zo’n jaar, en er begint al bijna weer een nieuw jaar.

Maar bijzondere dagen hebben ook een andere kant: gewichtstoename, drukte, wat heb je aan, koken, alleen zijn, vinden ze me wel leuk, veel huishouden, geld op, te weinig tijd, hoe kom ik over, lawaai, afwas, ruzie, slaaptekort, eindeloos winkelen, gemis, zit m’n haar goed, wat te doen, enz. Bijna al deze zaken zijn niet alleen goed herkenbaar, ze zijn ook te vinden in een vragenlijst die irritaties en stress meet.

Wat maakt nou of iemand bijzondere dagen als stressvol ervaart of als feestelijk? Stress ontstaat wanneer we een verschil ervaren tussen wat een situatie van ons vraagt en waartoe we denken dat we in staat zijn. Daarbij maakt het voor ons gevoel niet uit of het een werkelijk of ingebeeld verschil is. Je maakt dus eerst een inschatting van de situatie en vervolgens van je eigen wensen of mogelijkheden.

Bij een te groot verschil tussen een situatie en jezelf ontstaat stress. Wanneer je bijvoorbeeld je onzeker voelt, weinig zelfvertrouwen hebt en het heel belangrijk vindt dat het familiediner op eerste kerstdag foutloos verloopt, zal je stress ervaren. Als iemand veel tegenslag heeft gehad en zich daar al lange tijd naar onder voelt zou je de verzuchting kunnen horen: ‘Ik heb de laatste tijd zoveel meegemaakt, het moet nu echt een keer goed gaan, ik wil me gewoon goed voelen’. Ook dan steekt spanning de kop op.

Worden feestdagen nu stressdagen? Feestdagen vragen duidelijk meer van ons dan gewone dagen. Goede voorbereiding op wat komt, op tijd klaar zijn, afleiding zoeken, gevoelens uiten, goed plannen, eigen wensen en mogelijkheden duidelijk aangeven, normen niet te hoog stellen, het kan allemaal helpen om te zorgen dat het geen stressdagen worden.

Voor veel mensen zullen het feestdagen worden. Maar het zal niet altijd lukken om stress te vermijden. Dan is het goed om je te realiseren dat gewone dagen minder stress kennen dan bijzondere dagen. Dat is goed nieuws, want er komen veel gewone dagen aan in januari. En een dreigende stressvolle feestdag kan weer een goede dag worden door er een mooie gewone dag van te maken. Een dag van u. Goede dagen gewenst!